Tennis là môn thể thao vợt phổ biến toàn cầu với lịch sử lâu đời, thu hút hàng triệu người tham gia từ mọi lứa tuổi. Hiểu rõ luật chơi tennis không chỉ giúp bạn tận hưởng trận đấu mà còn nâng cao kỹ năng và đánh giá đúng các Grand Slam như Wimbledon hay Roland Garros. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin đầy đủ về luật tennis cơ bản, giúp cả người mới và người chơi có kinh nghiệm đều có thể áp dụng.
Luật Tennis Cơ Bản
Giới thiệu về môn Tennis
Tennis hiện đại có nguồn gốc từ Pháp vào thế kỷ 12, nhưng phiên bản chúng ta biết đến ngày nay được phát triển ở Anh vào thế kỷ 19. Đây là môn thể thao đòi hỏi sự kết hợp giữa sức mạnh, sự nhanh nhẹn, độ chính xác và chiến thuật.
ATP (Hiệp hội Quần vợt Chuyên nghiệp Nam) và WTA (Hiệp hội Quần vợt Nữ) là hai tổ chức quản lý các giải đấu chuyên nghiệp, trong đó bốn giải Grand Slam (Australian Open, Roland Garros, Wimbledon và US Open) là những giải đấu danh giá nhất.
Sân và Thiết bị
Kích thước và đặc điểm của sân
Sân tennis tiêu chuẩn có kích thước:
- Chiều dài: 23.77m
- Chiều rộng (đánh đơn): 8.23m
- Chiều rộng (đánh đôi): 10.97m
- Chiều cao lưới: 0.914m ở giữa và 1.07m ở cột lưới
Sân được chia thành hai nửa bởi lưới, mỗi nửa có:
- Đường biên dọc (sideline)
- Đường biên ngang (baseline)
- Khu vực giao bóng (service box)
- Đường giữa (center mark)
Vợt và Bóng Tennis
Vợt tennis hiện đại thường làm từ các vật liệu composite như graphite, sợi carbon và titanium. Theo quy định, vợt không được vượt quá 73.7 cm chiều dài và 31.7 cm chiều rộng.
Bóng tennis được phủ nỉ, có đường kính từ 6.54 đến 6.86 cm và trọng lượng từ 56.0 đến 59.4 gram. Màu sắc phổ biến nhất là vàng huỳnh quang, giúp dễ nhìn trong các trận đấu.
Luật chơi cơ bản
Hệ thống tính điểm
Tennis có hệ thống tính điểm độc đáo:
| Điểm | Cách đọc |
|---|---|
| 0 | “Love” |
| 1 | “15” |
| 2 | “30” |
| 3 | “40” |
| 4 | “Game” |
Khi cả hai bên cùng đạt 40 điểm, tình trạng này gọi là “Deuce”. Sau đó, người chơi phải giành được hai điểm liên tiếp để thắng game. Sau khi giành được điểm đầu tiên, người chơi có “Advantage” (lợi thế).
Một set được thắng khi một bên đạt được 6 game và dẫn trước ít nhất 2 game. Nếu tỷ số là 6-6, set sẽ được quyết định bằng tie-break (đánh đến khi một bên đạt 7 điểm và dẫn trước ít nhất 2 điểm).
Trận đấu thường được chơi theo thể thức 3 set thắng 2 hoặc 5 set thắng 3 (cho nam tại các giải Grand Slam).
Cách giao bóng đúng luật
Quy trình giao bóng:
- Người giao bóng đứng sau đường biên ngang
- Bóng được tung lên và đánh trước khi chạm đất
- Người giao bóng không được giẫm vào đường biên trong khi thực hiện giao bóng
- Bóng phải rơi vào ô giao bóng chéo góc bên kia lưới
Người chơi được phép giao bóng hai lần mỗi điểm. Nếu cả hai lần đều không thành công (lỗi), người nhận sẽ được điểm.
Đổi sân và nghỉ giữa hiệp
Người chơi đổi sân sau game lẻ cuối cùng của mỗi set và trong tie-break khi tổng số điểm là bội số của 6.
Thời gian nghỉ cho phép:
- 20 giây giữa các điểm
- 90 giây khi đổi sân (sau game lẻ)
- 120 giây giữa các set
Các lỗi phổ biến
Lỗi khi giao bóng
- Bóng rơi ngoài ô giao bóng
- Chân giẫm vào đường biên khi giao bóng
- Không đánh bóng khi tung lên
- Đánh bóng khi bóng đã chạm đất
Lỗi khác
- Bóng chạm lưới và rơi vào sân đối phương (khi giao bóng được tính là “let” và được giao lại)
- Đánh bóng hai lần liên tiếp
- Chạm lưới khi bóng đang trong cuộc
- Bóng nảy hai lần trước khi được đánh trả
- Bóng rơi ngoài đường biên
Chiến thuật thi đấu
Chiến thuật cơ bản
Chiến thuật cơ bản
Chiến thuật thi đấu tennis phụ thuộc vào phong cách chơi, bề mặt sân và đối thủ:
- Baseline player: Chơi từ đường biên sau, dựa vào sức mạnh và ổn định
- Serve-and-volley: Giao bóng mạnh rồi nhanh chóng tiến lên lưới
- All-court player: Linh hoạt, có thể chơi tốt ở mọi vị trí trên sân
Các đòn đánh cơ bản
- Forehand: Đánh bóng ở phía thuận tay
- Backhand: Đánh bóng ở phía nghịch tay (một tay hoặc hai tay)
- Volley: Đánh bóng trước khi bóng chạm đất
- Overhead smash: Đánh bóng từ trên cao xuống
- Drop shot: Đánh bóng nhẹ rơi gần lưới
- Lob: Đánh bóng cao qua đầu đối thủ
Tennis đơn và Tennis đôi
Sự khác biệt chính
Tennis đôi có một số luật khác biệt so với tennis đơn:
- Sân rộng hơn (10.97m so với 8.23m)
- Người chơi giao bóng luân phiên trong cùng một đội
- Các đội đổi vị trí giao bóng sau mỗi game
Chiến thuật đôi
Chiến thuật đôi
Trong tennis đôi, sự phối hợp giữa hai người chơi rất quan trọng:
- Hình thành vị trí “một lên – một xuống” (một người ở lưới, một người ở đường biên)
- Giao tiếp rõ ràng để tránh bóng rơi giữa hai người
- Tận dụng điểm mạnh của từng thành viên
Etiquette trong Tennis
Tennis là môn thể thao đề cao tinh thần fair-play với nhiều quy tắc ứng xử:
- Không gây tiếng ồn khi đối phương chuẩn bị đánh bóng
- Tôn trọng quyết định của trọng tài
- Bắt tay đối thủ sau trận đấu
- Không ném vợt hoặc có hành vi thiếu tôn trọng
Tennis cho người mới bắt đầu
Lộ trình phát triển kỹ năng
- Học cách cầm vợt đúng kỹ thuật (Continental, Eastern, Western grip)
- Tập đánh bóng vào tường để phát triển cảm giác
- Học các đòn đánh cơ bản (forehand, backhand, giao bóng)
- Hiểu luật chơi và cách tính điểm
- Tham gia các trận đấu thực tế
Lời khuyên cho người mới
- Tập luyện đều đặn
- Chú trọng kỹ thuật cơ bản trước khi học các đòn đánh nâng cao
- Tìm huấn luyện viên hoặc đối tác chơi có kinh nghiệm
- Sử dụng vợt phù hợp với trình độ
- Tham gia các câu lạc bộ tennis địa phương
Các câu hỏi thường gặp về luật tennis cơ bản
- Bóng chạm lưới khi giao bóng thì sao? Đây được gọi là “let”, người chơi được giao lại mà không bị phạt.
- Bóng chạm đường biên có tính là trong không? Có, bóng chạm bất kỳ phần nào của đường biên đều được tính là trong.
- Có thể đổi tay cầm vợt trong trận đấu không? Có, người chơi được phép đổi tay cầm vợt bất cứ lúc nào.
- Bao lâu thì thay bóng mới? Thông thường, bóng được thay sau 7-9 game ở cấp độ chuyên nghiệp.
Tennis là môn thể thao tuyệt vời giúp cải thiện sức khỏe, phản xạ và tinh thần đồng đội. Từ người mới bắt đầu đến người chơi lâu năm, hiểu rõ luật chơi sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn niềm vui khi tham gia môn thể thao này. Nhà Thi Đấu Nguyễn Du hy vọng bài viết này mang đến những giá trị và những thông tin cần thiết cho bạn!
